ارگ بم

ارگ بم که بزرگترين مجموعه خشتي جهان است ، به شکل قلعه هاي پرشکوه بر فراز تپه اي به ارتفاع 61 متر چونان تاجي مرصع بر سر بناهاي تاريخي ايران ، درخششي جاودانه دارد . پيرامون ارگ بم ، حکايتهاي تاريخي که گاه به جرگه افسانه مي گرايد ، فراوان است ولي سعي بر اين است که مستندترين موضوعات باستان شناسي با مدد از تاريخ و معماري در معرفي هر چه بهتر اين بناي بزرگ دخالت داشته است . سابقه تاريخي ارگ بم به موجب نوشته هاي تاريخي ، از جمله حدود العالم و تاريخ وزيري به دو هزار سال پيش مي رسد .
شواهد زيادي از جمله وضعيت پلان مرکزي و تعدادي خشت موجود در خانه حاکم و خانه رئيـس سرباز خانه ادعاي فوق را به اثبات مي رساند . در کل ، از مجموع نوشته هاي دوران اسلامي و بررسي هاي مقدماتي معماري و باستان شناسي مي توان نتيجه گرفت که ارگ قبل از حکومت ساساني و احتمالا" در دوره اشکاني ايجاد شده و چند حصار و دروازه در اطراف آن وجود داشته است . احتمال مي رود ساکنين قلعه بم معاش خود را از راه کشاورزي و پارچه بافي مي گذرانيده اند پژوهش در امر نحوه زندگي و تاريخ ارگ احتياج به يک سري کاوشهاي منظم باستان شناسي دارد ولي آنچه مسلم است سابقه تاريخي ارگ به قبل از اسلام مي رسد و در طول تاريخ ارگ ، بارها مورد يورش قرار گرفته و بازسازي شده است .
ارگ بم با اين سابقه طولاني تا حدود 180 سال پيش از اين ، محل سکونت عده اي از اهالي بم بوده و بعد از ترک و نقل مکان مردم ، به دست فراموشي سپرده شده است . در اين مدت که بيش از 150 سال به طول انجاميده خرابي هاي جبران ناپذيري توسط عوامل انساني و عوامل طبيعي بر پيکره ساختمانها وارد آمده است . مجموعه ارگ بم ، شامل شهر قديم و قلعه ، قريب به 20 هکتار (طول ضلع غربي ارگ 520 و عرض آن 430 متر مي باشد) وسعت دارد و مسافت ارگ و قلعه ، قريب 6 هکتار است . سه سمت قلعه را باغ و خانه هاي مسکوني و زمينهاي کشاورزي محصور نموده و ضلع شمالي در امتداد رودخانه پشت رود قرار گرفته است .