بنای بیستون

اين بنا در شمال كاروانسراي صفوي بيستون ، و در روبروي فرهادتراش ، در زير جاده قديمي همدان ، كرمانشاه واقع شده است . بناي مورد بحث كه در جهت شرقي ـ غربي ساخته شده داراي پلاني تقريباً مستطيل شكل بوده و از دو بخش تشكيل شده است . بخش شرقي به ابعاد 80*85 متر مي باشد كه ديوارهاي پيرامون آن به عرض 40/2 متر است . ورودي اين بنا در ضلع شرقي مي باشد . بخش غربي نيز به ابعاد 55*44 متر است كه از طريق يك ورودي به بخش شرقي مرتبط مي شود . اين بخش در حقيقت حياط خلوت مجموعه را شكل مي دهد  .
نماي روكار ديوارهاي بنا به وسيله بلوك هاي سنگي تراشيده ، ساخته شده ولي قسمت داخلي ديوارها با لاشه سنگ و ملاط گچ ساخته است . در ديوارهاي بيروني اين بنا به فواصل معين ، پشت بندي هاي مستطيل شكلي به طول متوسط 10/3 متر ايجاد شده است . بر روي برخي از بلوك هاي سنگي بنا ، علائم حجاران ساساني نقش شده است  .
كاوش هاي باستان شناختي نشان داده است كه اين بنا هرگز در دوره ساساني تكميل نشده و به صورت نيمه كاره رها شده است زيرا تنها ديوارهاي پيراموني بنا ساخته شده است . ولي مورخين اشاره مي كنند كه خسرو پرويز قصد داشته كه اين كاخ را تكميل كند  .
ولي هرگز موفق به تكميل آن نشده است . در دوره ايلخاني با ساختن 64 اتاق در داخل بنا ، از آن به عنوان كاروانسرا استفاده نموده اند  .